Polonya’da kürtajın yasaklanmasını doğru bulmayanlar 22 Ekim’den bu yana her gün birçok şehirde protesto düzenliyor. Verilen karar Avrupa’nın mevcut en kısıtlayıcı kürtaj yasalarından biri. Ülkede protesto gösterileri devam ediyor. Peki, göstericiler ne talep ediyor?
Polonya Anayasa Mahkemesi 22 Ekim’de kürtajı neredeyse tamamen yasaklayan bir karara imza attı. Polonyalılar ise kararı protesto etmek için sokaklara döküldü. Verilen karar Avrupa’nın mevcut en kısıtlayıcı kürtaj yasalarından biri. Ülkede protesto gösterileri devam ediyor. Peki, göstericiler ne talep ediyor?
Polonya’da kürtajın yasaklanmasını doğru bulmayanlar 22 Ekim’den bu yana her gün birçok şehirde protesto düzenliyor. Polonya Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz hafta kürtaj için ülkede kalan birkaç yasal gerekçeden birini iptal etti. Artık Polonya için kürtaj, sadece annenin sağlığı risk altında olduğunda, tecavüz veya ensest vakalarında mümkün olacak.
Anayasa Mahkemesi’nin kararı; sağcı milletvekillerinin Polonya’daki yasal kürtajların en yaygın nedeni olan fetal kusurlar nedeniyle gebeliğin sonlandırılmasının, her bireyin hayatını korumaya çağıran bir anayasal hükmü ihlal ettiğini iddia eden önergesi üzerine geldi.
Polonya hükümeti, doğmamış kişilerin de yaşama hakkının olduğunu savunarak getirilen kürtaj yasasının gerekli olduğu kanaatinde. Ancak halkın önemli bir kısmı; ülkede kadın ve insan haklarından bulunduğunu, bundan dolayı yasanın seçme hakkı özgürlüğüne aykırı olduğunu savunuyor. Polonya gazetesi Gazeta Wyborcza’nın yaptığı kamuoyu yoklamasına göre, ankete katılanların yüzde 59’u kararı doğru bulmuyor. Protestocular mahkeme kararının değişmesini talep ediyor; kürtajın serbestleştirilmesi çağrısında bulunuyor.
Polonya Parlamentosu’nda 27 Ekim’de, konuyla ilgili tartışmalar yaşandı. Sol görüşlü milletvekilleri Başbakan Mateusz Morawiecki’ye “utanç” yazan pankartlar kaldırdı. Sol eğilimli milletvekili Agnieszka Dziemianowicz-Bak bir röportajında, “Sokakları dolduran ve kürtajın serbest kalmasını talep eden protestocularla dayanışma göstermeye çalıştık” dedi.
İKTİDAR PARTİSİ KİLİSEYİ SAVUNMAYA ÇAĞIRDI
Polonya İktidar partisi (PIS) lideri Jaroslaw Kaczynski Facebook’tan destekçilerini, “Polonya’yı savunmaya, vatanseverliği savunmaya ve Polonya kiliselerini savunmaya” çağırdı.
Ancak, dünya aktivistleri ve insan hakları savunucuları da yasaya sıcak bakmıyor. Uluslararası Af Örgütü de kürtaj yasası kararının değişmesine ilişkin imza kampanyası başlattı. Telecom şirketi yöneticisi Agnieszka Kranz kürtaj kararı ile alakalı şunları söyledi: “Asıl sebep bu olsa da, çoğumuz için bu protestolar artık sadece kürtaj yasasıyla ilgili değil; seçim özgürlüğü ile ilgili. Yasak genel olarak temel insan haklarımız konusunda bir kavgayı ateşledi. Şimdi kürtajla ilgili; ancak bir ay önce LGBT haklarıyla ilgiliydi.”
OTORİTER LİDERLERE ELEŞTİRİ: ERDOĞAN DA AYASOFYA’YI CAMİYE ÇEVİRDİ
İngiliz Guardian gazetesi konuyu gündeme getirirken otoriter rejimlere dikkat çekti. Karolina Wigura ve Jarosław Kuisz imzalı yazıda “Covid-19 dönemindeki liberal olmayan popülistlerin standart numaralarından biri, yetersizlikle suçlandığınızda dine ulaşmaktır. Donald Trump, İncil ile fotoğraf çektirdi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ayasofya’yı camiye çevirdi ve Polonya’da Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) lideri Jarosław Kaczyński kürtajı neredeyse tamamen yasakladı.” yorumunda bulundu. (GÜLNUR HASESOĞLU)