Meclis'te görüşmeleri devam eden torba kanun teklifinde OHAL uygulamalarının uzatılmasıyla ilgili maddeleri eleştiren TİHV ve İHD, "OHAL rejiminin fiilen üç yıl daha uzatılması, böylelikle adeta kalıcılaştırılması öngörülmekte. Derhal geri çekilmelidir" dedi.
AKP'nin torba yasa teklifi ile OHAL'in 3 yıl daha uzatılması öngörülüyor
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve İnsan Hakları Derneği (İHD), 9 Temmuz’da Meclis’e sunulan ve komisyonda görüşülmeye devam eden torba kanun teklifindeki olağanüstü hal (OHAL) uygulamalarının uzatılmasını öneren maddelerle ilgili ortak açıklama yaptı.
‘DERHAL GERİ ÇEKİLMELİDİR’
Torba yasadaki maddelerin OHAL rejiminin daha da kalıcılaşmasına ve pekişmesine yol açacağının vurgulandığı açıklamada, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan ‘Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ derhal geri çekilmelidir” denildi. Siyasal iktidarın torba yasalara çok sık başvurduğu belirtilen ortak açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“TBMM’ye sunulan, iki maddesi yürürlükle ilgili olmak üzere, toplam 23 maddelik son torba yasa teklifi de 21 ayrı kanunda ciddi ve önemli değişiklikler öngörmektedir. Bu son örnek ile yasa yapma tekniğinde ulaşılan keyfiliğin boyutlarını ve bunun demokrasinin işleyişinde yol açtığı ağır tahribatı bir kez daha açıkça görmüş oluyoruz.
‘OHAL ARTIK UZATILAMAYACAĞI İÇİN’
Söz konusu 21 ayrı kanundan özel olarak ikisinde öngörülen değişiklikler, 31 Temmuz 2018’de Resmî Gazetede yayınlandıktan sonra yürürlüğe giren ve kamuoyunda “yeni güvenlik yasası” olarak bilinen 7145 Sayılı Kanun’a yöneliktir. Bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapan 7145 Sayılı Kanun’un gerekçe bölümünde, 21 Temmuz 2016 ile 19 Temmuz 2018 tarihleri arasında iki yıl süren resmi OHAL’in artık uzatılmayacağı için söz konusu değişikliklerin gerekli olduğu açıkça ifade edilmektedir.
‘OHAL KALICILAŞTIRILMAK İSTENİYOR’
Böylelikle, her ne kadar siyasal iktidar tarafından aksi iddia edilse de 19 Temmuz 2018 tarihinde sonlandırıldığı ilan edilen OHAL rejimi insan hakları kurumlarının tüm eleştiri ve itirazlarına karşın fiilen üç yıl daha uzatılmış oldu. Bugünlerde TBMM’ye sunulan yeni yasa teklifi ile de OHAL rejiminin fiilen üç yıl daha uzatılması, böylelikle adeta kalıcılaştırılması öngörülmektedir.
‘OHAL’İN ÜÇ YIL DAHA UZATILMASI ÖNGÖRÜLÜYOR’
Teklifte yer alan ve yukarıda sözü edilen iki maddenin ilkinde (teklifin 12. maddesi), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında da defalarca kabul edilemezliği ifade edilmesine karşın, ek gözaltı süreleriyle toplamda 12 güne varan mevcut gözaltı süresi uygulamasına “terörle mücadelenin etkin bir şekilde sürdürülmesi” gerekçesiyle üç yıl daha devam edilmesi öngörülmektedir.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
‘OHAL KHK’LARI İLE 140 BİN KAMU GÖREVLİSİ İHRAÇ EDİLDİ’
Sözü edilen diğer maddede ise (teklifin 22. maddesi) yine “terörle mücadelenin etkin bir şekilde sürdürülmesi” gerekçesiyle kamu görevlilerinin görevden uzaklaştırılması, ihracı, rütbelerinin alınması ve mesleğe ilişkin unvanların kullanılmaması gibi tedbirlere dair ilgili düzenlemelerin üç yıl daha yürürlükte kalması öngörülmektedir. Hatırlanacağı gibi, bu düzenlemelere (KHK’lara) dayanılarak OHAL döneminde yaklaşık 140 bine yakın kamu görevlisi keyfi bir şekilde ihraç edilmiş ve “haklara sahip olma hakkı”ndan mahrum bırakılmışlardı.
‘OHAL’İN AĞIR ETKİLERİ KALICI NİTELİK KAZANDI’
Türkiye’nin de üyesi olduğu Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi’nin ilgili tüm mekanizmaların bu tür uygulamaların kabul edilemezliğine ilişkin açık karar ve tutumlarının yanı sıra, 28 Haziran 2021 tarihinde basında yer aldığı üzere Anayasa Mahkemesi bu uygulama ile ilgili kısmi de olsa ihlal kararı vermiştir. Yaşanan hak ihlallerini telafi etmek üzere 22 Mayıs 2017 tarihinde oluşturulan OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun ağır işleyişi ve aldığı yetersiz kararlar sonucu, bırakın telafiyi OHAL uygulamalarının yol açtığı ağır etkiler adeta kalıcı bir nitelik kazanmıştır.”
