‘Baktılar ki halk galeyana gelecek, Instagram’ı apar topar açmak zorunda kaldılar’

Popüler sosyal medya platformu Instagram, öldürülen Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye ile ilgili mesajları kaldırması sonrası, Türkiye tarafından herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın, keyfi bir şekilde BTK tarafından erişime engellendi. Tam sekiz gün süren yasak boyunca Instagram üzerinden ticaret yapan binlerce şirket ve influencarlar zarar etti. Hükümetin “katalog suçlar” kapsamında kapattıklarını iddia ettiği Instagram’la yapılan görüşmeler sonrasında ise platform dün akşam itibarıyla erişime açıldı. Hükümet cephesinden Instagram’la yapılan görüşmelerde “anlaşma sağlandı” yönünde açıklama gelse de, ortaya çıkan bilgiler anlaşmanın içeriğinin boş olduğunu gösterdi.

Yetkin Report yazarı Füsun Sarp Nebil’in yazısına göre, “Bakan Uraloğlu, gergin bir ifadeyle geçtiği kameranın karşısında elinden okuduğu bir metin ile Instagram’ın açılışını duyurdu. Ama duyurduğu maddelerde yeni bir şey yoktu” dedi ve işin aslını açıkladı.

Nebil, “Konuya yakın kaynaklar bize, AKP yöneticilerinin günlerdir engellemeyi kaldırmak için yol yöntem aradıklarını ama daha fazla uzatmamak için –belki de Cumhurbaşkanının kızgınlığı sonucunda– böyle bir açıklama yaparak açmayı uygun bulduklarını söylüyor. Özetle kendileri kapattı, baktılar “pabuç pahalı”, halk galeyana gelecek, AKPlilerin fanatiklerin bile para kaybettikleri bir faciaya yol açtılar, sonuçta yine kendi kendilerine açtılar” dedi.

HANGİ ŞARTLAR?

Füsun Sarp Nebil, Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun “Instagram’ın kabul ettiği anlaşmanın şartları” diyerek elindeki kağıttan okuduklarını şöyle sıraladı:

“Türkiye Cumhuriyeti yasaları kapsamında, katalog suçlar arasında yer alan içeriklerin ve paylaşımların derhal kaldırılması sağlanacak,
Türkiye’nin hukuk sistemine uygunluk saplanacak ve yasa ihlali söz konusu olduğunda hızlı ve etkili müdahele gerçekleşecek,
Hesaplar herhangi bir uyarı yapılmadan kapatılmayacak,
Türk kulllanıcıların hesapları ve hakları güvence altına alınacak,
Uyarı yapılmadan kapatılan hesaplar tekrar erişime açılacak,
PKK, PYD, ve FETÖ gibi terör örgütü propogandaları Instagram’da yapılmayacak,
Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı olan gönderilen Instagram’dan kaldırılacak,
Herhangi bir yasal problem yaşandığı takdirde Instagram yetkililer ile en hızlı şekilde iletişime geçecek.”

ANLAŞMADA YENİ OLAN NE VAR?

“Meta bunları zaten yapıyor. Yeni olan ne var?” sorusunu yönelten Nebil, “Maddelere yakından bakalım; Meta’nın 31 Temmuz’da yayınladığı son rapora bakarsak; içerik değerlendirme konusunda küresel olarak 15 bini tam zamanlı 40 bin kişi çalıştırdıklarını belirtiyorlar. Yani bakanın açıkladığı 1-2-6-7 nolu maddeler zaten yapılan işlemler. Aşağıda buna dair rakamlarla detayı var (önceki yazımızda da yayınlamıştık bunu). 3-4-5 için kapatılan hesaplar diyor. Yorum yapabilmemiz için hangi hesapların kapatıldığını bilmemiz lazım. Hesap kapatılmış mı, ya da neden kapatılmış anlamak için bugün Meta’ya soru göndereceğiz. 8. madde torba dolsun diye mi yazılmış? Meta zaten her zaman ilişkide oldukları insanlar değil mi?” ifadelerini de kullandı.

‘TÜRKİYE GERİ ADIM ATMAK ZORUNDA KALDI’

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) adına konuşan Prof. Dr. Yaman Akdeniz’in de değerlendirmelerini de paylaşan Nebil, şunları aktardı:

“Bakan Uraloğlu, ‘katalog suçlar çerçevesindeki taleplerimizin karşılanacağını’ belirtmiş ama yine ne şekilde ilk baştan karşılanmadığı açıklanmamış. 8 gün sonra hangi katalog suçla ilgili Instagram ne kaldırmadı ve şimdi ne kaldıracak belli değil. Bakan Uraloğlu, ayrıca Meta için ‘kullanıcılara getirilen sansür konusunda ortak bir çalışma yapma sözü’ verdiler diyor. Bu da konunun baştan beri konunun İsmail Haneyi taziye mesajları ile işaret ediyor. Bu bağlamda da ‘sözden’ başka bir şey alamamışız. Sonuç itibarıyla ve benim gözlemlediğim kadarıyla Meta’dan ziyade Bakanlık ve Türkiye, Instagram konusunda sıkışmış ve geri adım atmak zorunda kalmıştır. Ben açıkçası başka türlü değerlendiremiyorum bu açıklamayı. Bu aşamada artık Meta da kamuoyunu ve kullanıcıları mutlaka bilgilendirmeli ve kendi açılarından bu anlaşmayı da açıklamalı ve süreç başından beri devam eden suskunluklarını bozmaları gerekir.”

Son olarak Nebil, Zaytung’un Instagram paylaşımını da yazısına ekledi: