Gazeteci Fehim Taştekin: "İran’ın işi zor olduğu kadar zorlu bir sisteme sahip. Sistemin bekası bir kişinin varlığı ya da yokluğuna bağlı değil. Bu tartışmalar arasında 'Reisi yoksa ne olur' sorusuna İranlı gözlemcilerin yanıtı basit: 'Bir şey olmaz, bir şey değişmez.'"
İran devlet televizyonu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın helikopter kazasında hayatını kaybettiğini doğruladı. Peki, Reisi’nin ölümünden sonra İran’ı neler bekliyor? Gazeteci Fehim Taştekin bu soruya “İran’ın işi zor olduğu kadar zorlu bir sisteme sahip. Sistemin bekası bir kişinin varlığı ya da yokluğuna bağlı değil. Sistemde bir devamlılık var ama övündüğü istikrar kendisini bile güvende hissettirmiyor. Bu tartışmalar arasında ‘Reisi yoksa ne olur’ sorusuna İranlı gözlemcilerin yanıtı basit: ‘Bir şey olmaz, bir şey değişmez.'” yanıtını verdi.
Bir cumhurbaşkanının ölümünün sistemin bekası için büyük bir mesele olmadığına dikkat çeken Taştekin, “Önceki üç cumhurbaşkanı üstü çizilmiş siyasi figürler olarak duruyor. Reisi’nin halefi Hasan Ruhani’nin dini liderin yerini alacak kişiyi belirleyecek olan Uzmanlar Meclisi’ne adaylığı reddedildi. Onun selefi Mahmud Ahmedinecad’ın cumhurbaşkanlığı için yeniden yarışması engellendi. Ahmedinecad’dan önceki Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi sistem dışına itildi. Fakat şu da doğru: Reformcular hem iktidardayken vaat ettiklerini getiremeyip kredilerini tükettikleri hem de adayları eleyen Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin tırpanından geçemedikleri için alternatif üretme şansına sahip değiller. Muhafazakârlar da toplumun beklentilerini karşılayamadı. Bir önceki seçimde Reisi’nin zaferini garantilemek için bazı muhafazakâr adaylar da diskalifiye edilmişti. İdeolojik temelde kurumlarla örülü bir sistem var ki ne koltuğu sahipsiz bırakabilir ne de boşluğu kaldırabilir” ifadelerini kullandı.
‘ALİ RIZA ARAFİ HALEF OLABİLİR’
“Dini lideri seçecek mekanizmayı da şansa ya da açık bir yarışa bırakmıyor” diyen Taştekin, “Ruhani’nin onlarca yıl üyesi olduğu konseye yeniden seçilmesinin önlenmesi muhafazakar bir lideri seçecek meclis bileşenini oluşturma çabasıyla alakalıydı. Hamaney’in aşama aşama yükselttiği Ali Rıza Arafi’nin de halef olabileceği konuşuluyor. Zayıf bir dini liderlik altında Devrim Muhafızları ve diğer güvenlik birimleri çok daha belirleyici olabilir. Tabii Reisi sağ salim bulunursa dünden daha farklı bir yerde olacaktır” yorumunu yaptı.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Taştekin şöyle devam etti:
“Özetle sorun sistem içinde ‘alternatifsizlik sorunu’ değil de alternatiflerin her yeni seçimde ya da yetki devrinde kitleler, siyasi organlar ve kurumlar nezdinde küçülüyor olması. Bu yetkinlik, güven ve otoriteye ilişkin bir aşınmayla ilgili bir mesele. Sistemde bir devamlılık var ama övündüğü istikrar kendisini bile güvende hissettirmiyor. Bu tartışmalar arasında “Reisi yoksa ne olur” sorusuna İranlı gözlemcilerin yanıtı basit: ‘Bir şey olmaz, bir şey değişmez.’ Halk memnun değil, değişim beklentisi karşılıksız, özgürlük arayışları baki! Buna mukabil Devrim Muhafızları, Besicler, yargı, medreseler, muhafazakâr meclis hepsi olduğu yerde…”
