ANKARA – Merkezi Diyarbakır’da bulunan ‘Rawest Araştırma Merkezi’ tarafından Doğu ve Güneydoğu’daki sekiz il ile 25 ilçede yapılan “Ebeveyn ve çocuklar arasında ana dilin durumu” ile ilgili çalışmanın sonuçları paylaşıldı. Araştırma Eylül-Ekim 2019 tarihlerinde aralarında Diyarbakır, Mardin, Urfa, Van, Ağrı, Bingöl, Şırnak ve Tunceli’nin de bulunduğu 8 il, 25 ilçede yapıldı. Rawest’in araştırmasına göre ebeveynlerin çoğu Kürtçeyi biliyor, hiç bilmeyenlerin oranı ise yüzde 6 civarında.
Çalışmadaki sonuçlar şöyle sıralandı:
-Ebeveynler Kürtçe’yi kendilerinin de aktif olmasını gerektiren kitap okuma gibi alanlarda çok az kullanırken müzik dinleme, video izleme gibi tek yönlü iletişimde daha yoğun kullanıyor.
-Ebeveynlerin büyük çoğunluğu çocuklarının Kürtçe öğrenmesini isterken, bunun için ortalamanın üstünde bir çaba sarf edenlerin oranı 1/3 oranındadır. Her 4 kişiden 1’i çocuğunun Kürtçe öğrenmesi için herhangi bir çaba sarf etmediğini söylüyor.
-Ebeveynlerin bu konuda en çok yakındıkları konu, çocuğun çevresindeki uyaranların kahir ekseriyetinin Türkçe olması ve kendi şahsi çabalarıyla bu durumun üstesinden gelememeleridir.
-Ebeveynlerin kendi aileleri ile iletişimde anadili kullanmaları ile çocuklarının anadili kullanmaları arasında önemli bir düşüş vardır. Ebeveynlerin anne-baba ile sadece Kürtçe konuşma oranı yüzde 48 iken bu oran çocuklarında yüzde 13’tür. Sadece Türkçe konuşma oranları da bu durumu teyit etmektedir.
-Araştırmaya katılan ebeveynler ile çocukları karşılaştırıldığında Kürtçe kullanımı 1/3 oranında azalmış, Türkçe kullanımı aynı oranda artmıştır. İki dilin birlikte kullanıldığı durumda süreç Türkçe’nin artışı ve Kürtçe’nin azalışı şeklinde ilerlemektedir.
-Ebeveynlerin büyük çoğunluğu çocuklarını Kürtçe’nin (de) eğitim sürecinde yer aldığı bir okula göndermek istiyor. Yine yaklaşık 3/4’ü Kürtçe’nin Türkçe ile birlikte resmi dil olarak kabul edilmesini talep ediyor.
-Sonuç olarak, kullanımı kuşaklar arasında ciddi oranda azalan Kürtçe’nin eğitim ve bürokraside yer alması talebi de büyük bir oran tarafından sahiplenilmektedir.
