Bilim insanları, milyonlarca yıllık kraterden toplanan materyallerle birlikte, dinozorların yok oluşuna buradaki asteroidin neden olduğunu doğruladı.
Araştırmacılar, 66 milyon yıl önce soyları tamamen tükenen dinozorlarla ilgili tartışmalara son verebilecek kanıtlara ulaştı. Dünyadaki bütün türlerin en az yüzde 40’ının yok olmasına neden olan ve dinozorların 160 milyon yıllık tarihine ani bir son veren olayı araştıran bilim insanları, sonunda büyük kanıtlara ulaştı. Peki dinozorlar nasıl yok oldu?
Bu olay, ‘Kretase-Paleojen’ neslinin 66 milyon yıl önce yok oluşuydu ve o zamanlar dünyada var olan bütün türlerin yaklaşık yüzde 75’ini yok etmişti. Deniz kaplumbağaları ve timsahlar dışında, 25 kilogramdan büyük hiçbir dört ayaklı hayvan hayatta kalamadı.
DİNAZORLAR NASIL YOK OLDU?
Bilim insanları, onlarca yıldır süren hararetli tartışmaların ardından, bu yok oluşa neyin yol açtığına ilişkin iki önde gelen teoride karar kıldılar. Birinci olasılık, günümüz Meksika’sının Yucatán yarımadasında 180 kilometre genişliğindeki Chicxulub kraterini ortaya çıkaran bir asteroidin etkisi. İkincisi ise, Hindistan’da bulunan ve ‘Deccan Tuzakları’ adıyla bilinen volkanik bir bölgede yaşanan ardıl patlamalar.
The Conversation sitesinde Queenie Hoi Shan Chan tarafından kaleme alınan ve Tarkan Tufan tarafından çevrilen yazıda, “Geçtiğimiz hafta, dört bağımsız laboratuvardan elde edilen verileri toplayan uluslararası bir bilim ekibi, tartışmaya bir son verdiğini öne süren bir çalışma yayınladı. Failin, 12 kilometre genişliğindeki asteroit olduğunu söylüyorlar” denildi. Yazıda, şu bilgilere yer verildi:
UZAY TOZUYLA KARIŞAN ÇAMUR TABAKASI
“Araştırmada, günümüzde su altında kalan bu kraterden alınan kaya örneklerine bakıldı. Göktaşlarında yüksek yoğunluklarda bulunabilen ancak yerkabuğunda ender rastlanan iridyum elementini içeren ‘uzay tozu’ ile karışmış bir dünya kökenli çamur tabakası buldular. Bu tabaka, çarpma kraterinin içinde, etraftaki alana oranla dört kat daha kalındı.”
“Ekip, yok oluşun hemen ardından başlayan jeolojik dönem olan en erken Paleojenden kalan kireçtaşı tabakasının hemen altında 5 santimetrelik bir tortu tabakası keşfettiler. Bu ince tortu katmanı, dünya kabuğundaki milyarda 0.04 parçaya kıyasla, milyarda bir parça iridyum yoğunluğuna sahipti.”
O TOZ BULUTU…
“Göktaşının gezegene saniyede yaklaşık 20 kilometre hızla, yani sesin havadaki hızından 50 kat daha hızlı çarptığı düşünülüyor. Bu göktaşı yalnızca yakın çevreyi yok etmekle kalmadı, aynı zamanda tüm dünyayı dolaşan ve yüksek düzeyde iridyum barındıran buharlaşmış kaya ve mikroskobik toz bulutunu da açığa çıkardı.”
“Bu dönemden kalan tozun içerdiği iridyum parçacıkları Amerika, Asya, Avrupa ve Okyanusya’dan Antarktika’ya varıncaya dek dünyada 100’den fazla yerde tespit edildi. Bu kalıntılar ilk olarak 1980’lerde incelenen bulgularda tespit edilmişti.”
DİNOZORLARIN KIYAMETİ
“Bu soy tükenişinin anlık doğası fosil kayıtlarındaki değişimlerle desteklense de, mikroskobik organizmaların kayıtları, daha ziyade uzun vadeli bir değişime işaret ediyor. Bu, on binlerce yıl içinde meydana gelen bir dizi patlama ile volkanik bir yok oluşu işaret eden bir gösterge.”
“Büyük ve uzun süreli volkanik patlamalar, Permiyen döneminin sonundaki yok oluşa işaret eden Sibirya Tuzakları patlamaları gibi diğer volkanizma kaynaklı yok oluş olaylarıyla bağlantılı. Bununla birlikte, dinozor neslinin tükenişi söz konusu olduğunda, yalnızca volkanizmadan kaynaklanmış olamazdı.”
“Dinozorların kıyamet günü, bir asteroid ile volkan kombinasyonu gibi talihsiz bir çifte bela ya da tek bir dev çarpışma nedeniyle yaşanmış olabilir. Her halükarda, büyük asteroit bu olayda önemli bir rol oynadı. Bu yeni araştırma, dinozorların neslinin tükenmesini Chicxulub etkisiyle ilişkilendiren kayıp kanıt parçasını buldu ve bunun jeolojik açıdan göz açıp kapayıncaya dek gerçekleştiğini ortaya koydu.”
