Belçika Gent Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi: “Türk makamları terör suçunun unsurlarını kavuşturmalı, cezai niyet ve davranışın bir göstergesi olarak ByLock kullanımından dolayı hüküm giymiş kişilerin yeniden yargılanmasınının önünü açmalıdır.”
Dr. Sanna Elfving (solda) ve Dr Chloë Gilgan.
Lincoln Üniversitesi hukuk fakültesi öğretim üyeleri Dr. Sanna Elfving ve Dr Chloë Gilgan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin KHK’lı öğretmen Yüksel Yalçınkaya kararı sonrasında Türkiye’nin terör suçunu yeniden tanımlaması ve bu suçtan hüküm giymiş kişileri tekrar yargılaması gerektiğini belirtti.
Dr Elfving ve Dr Gilgan, Belçika Ghent Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Merkezi’nin web sitesinde yayınlanan “İnsan Hakları Göz Ardı Edilerek Terör Suçlaması Yapılamaz” başlıklı yazıda Yalçınkaya kararının detaylarını analiz etti, ceza-adalet sistemi açısından değerlendirdi ve ceza-adalet sistemindeki problemlerin bir an önce giderilmesi konusunda Türkiye’ye ve Avrupa Konseyi’ne çağrıda bulundu.
Öğretim üyeleri makalede şu görüşlere yer verdi:
“Türkiye Yalçınkaya kararını uygulamalıdır. Aksi takdirde, Avrupa Konseyi (CoE) ile zayıflayan ilişkisinin kopma noktasına gelme riski vardır.”
“Terör suçlamalarının uygulanması ve ifade özgürlüğünün kısıtlanması, eleştirel veya muhalif sesleri bastırmak için tasarlanmış kasıtlı ve sistematik bir hükümet politikasıdır (Avrupa Parlamentosu, 2022, paragraf 8, 20).”
“Türk makamları ve mahkemeleri, bir terör suçunun unsurlarını, onu öngörülebilir ve özüyle uyumlu hale getirecek şekilde açıklığa kavuşturmalıdır (Parmak ve Bakir, § 77). Ayrıca, cezai niyet ve davranışın bir göstergesi olarak ByLock kullanımından dolayı yargılamaları durdurmalı ve hüküm giymiş bireylerin de yeniden yargılanmasınının önünü açmalıdır.”
“Diğer Avrupa Konseyi üyesi devletler, Türkiye’nin kararı uygulaması için kapasite oluşturmasına yardımcı olmalıdır. Bu, yargılanan kişilerin siyasi görüşleri veya bir sosyal gruba mensubiyetleri nedeniyle zulme uğramalarına bağlı olarak sığınma hakkı kazanabileceklerinin kabul edilmesi anlamına gelebilir.”
YÜKSEL YALÇINKAYA DAVASI NEDİR?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi, 6 yıl 3 ay hapis cezası verilen ve Kasım 2022’de tahliye edilen KHK’lı öğretmen Yüksel Yalçınkaya ihlal başvuruyla ilgili kararını 26 Eylül 2023’te açıkladı. Mesajlaşma programı ByLock kullanmanın delil olmadığına hükmeden mahkeme, Yalçınkaya’nın adil yargılanma, özel ve aile hayatına saygı, toplantı yapma ve dernek kurma hakkının ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 7. maddesinde yer alan “Kanunsuz suç ve ceza olmaz” hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Emsal olan karara göre, bankaya para yatırmak, derneğe üye olmak, Bylock kullanmak, gazeteye abone olmak, çocuklarını kapatılan okullara göndermek ve benzeri eylemler, sözleşmenin 7. maddesinde belirtilen “kanunsuz suç olmaz” ilkesine göre suç teşkil etmiyor. Sözleşmenin tarafı olan Türkiye dahil tüm ülkelerin AİHM kararlarına uyma zorunluluğu bulunuyor.
KAYSERİ’DE ÖĞRETMENLİK YAPIYORDU
Kayseri’de öğretmenlik yapan Yüksel Yalçınkaya, 672 Nolu KHK ile ihraç edilmiş ve Bylock kullandığı, Bank Asya’ya para yatırdığı, KHK ile kapatılan bir sendika ve derneğe üye olduğu ve hakkında bir tanık ifadesi bulunduğu gerekçesiyle terör örgütü üyesi olduğu iddiasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Yargıtay tarafından cezası 30 Ekim 2018’de onanan Yalçınkaya, bir yıl sonra Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM, Yalçınkaya’nın bireysel başvurusunu reddederek AİHM’e başvuru yolunu açmıştı.
